Moeder in het hondenhok

Inleiding

Begin vorige eeuw en decennia later hebben mijn oom Tiny (zie ook 'Songwriter Tiny van Bavel), Harrie Verhoeven en Jan Staps (opa van Marc-Marie Huijbregts) voor het nodige vertier in Tilburg gezorgd. Tiny vanwege het componeren en schrijven van liedjes, Harrie vanwege het vertolken hiervan, naast het optreden als cabaretier, en Jan Staps als zanger. Een verbindende factor waren de KAB-avonden* en de Tilburgsche operettevereniging. Menig muziekstuk is op plaat (single) vastgelegd en vereeuwigd. Ook de zoon van Jan, Cees Staps, is een bekende geworden als tenor. Zoon Cees hebben we later leren kennen op verjaardagsfeestjes van mijn broer Theo. Dit verhaal begint met een zus van mijn opa die met ene Piet Staps getrouwd is geweest.

KAB: Katholieke Arbeiders Beweging

Krantenartikelen

Gezin Petrus Aloysius Staps en Martina Josephina van Bavel

Martina Josephina van Bavel werd geboren op 31 maart 1890 in Tilburg, Noord-Brabant als dochter van Johannes van Bavel en Adriana Vermeer. Zij is overleden op 18 juli 1953 op 63-jarige leeftijd in Tilburg, Noord-Brabant.

Het gezin van Petrus Aloysius Staps en Martina Josephina van Bavel met kinderen:

1. Cornelis (Kees) Johannes Henricus Staps *05-09-1919 +30-08-1984 gehuwd met Rica Zoontjens *29-07-1918 +08-08-1999
2. Johannes (Jan) Maria Staps 02-02-1921 +27-01-2001
3. Josephus (Jos) Petrus Cornelis Staps *04-07-1922 +23-08-2012
4. Leonardus (Leo) Maria Staps *25-03-1924 g/m Agnes Vastre (zie 'Carolientje levend verbrand')
5. Henricus (Henri) Arnoldus Anna Maria Staps *25-03-1924 +25-12-2013, 89 jaar oud, gehuwd met Gerarda Maria Helena Konings 1925-2019
6. Dirk Johan (Dirk) Staps *19-12-1925 Tilburg +28-02-2016 Moergestel, gehuwd 11-02-1953 met Elisabeth (Lies) Maria Anna Rijnen
7. Theodorus (Theo) Cornelis Maria Paulina Staps *03-08-1927
8. Adriana (Jana) Cornelia Josephina Staps *22-01-1929
9. Franciscus (Frans) Antonius Maria Staps *13-06-1930
10. Adriaan (Ad) Petrus Staps *27-12-1931 g/m Johanna Helena Adriana Maria v.d. Velden *24-08-1935 +03-12-1964

Gezin Johannes Cornelis Staps en Maria de Jong

Petrus was een zoon van Johannes Cornelis Staps en Maria de Jong. 

Het gezin van Johannes Cornelis Staps en Maria de Jong bestond uit de volgende kinderen:

1. Franciscus Godefridus Staps *06-06-1881 +24-03-1952 gehuwd met Joanna Cornelia Jansen *11-02-1883, dochter Maria Cornelia Arnolda Staps *18-04-1909
2. Johannes Arnoldus Staps *27-05-1883 +15-12-1964 Breda gehuwd met Anna Adriana Maria Schapendonk *17-08-1884
3. Arnolda Maria Johanna Staps 20-07-1885
4. Maria Petronella Staps 21-10-1887
5. Joanna Adriana Maria Staps 05-09-1889
6. Petrus Aloysius Staps *26-12-1891 +02-11-1940 gehuwd met Martina Josephina van Bavel
7. Anna Cornelia Staps *15-01-1894 +30-04-1971 gehuwd met Arnoldus J.A. Linkels 21-03-1894 +26-02-1979
8. Theodorus Joannes Staps *28-10-1895 +13-06-1979 gehuwd met Petronella Johanna Maria Joanna Elisa Smeulders 1897-1994
9. Henricus Andreas Staps 21-12-1899
10. Paulina Petronella Maria Staps *28-06-1901 +30-12-1972, 71 jaar oud, gehuwd in 1926 met Theodorus Henricus Smulders 1899-1979

Huwelijksaangifte en overlijdensadvertentie

Over het leven van Piet en Fien en hun kinderschare

Martina, Josephina of Fien was een gelovige vrouw. De jongste zoon waarvan ik veel informatie verkregen heb, kon zich nog herinneren dat hij de catechismus niet goed geleerd had. Met als gevolg dat tijdens het lof* zijn naam in de kerk niet werd afgeroepen, dit tot grote ergernis van zijn moeder. Het gezin bestond uit tien kinderen, waaronder één meisje, en waar de kinderen alle ruimte kregen om zich te ontwikkelen. De jongens hadden allerlei soorten activiteiten, van een kermis tot complete dansavonden.

In het Wandelbos in Tilburg, waar vroeger de H. Kruiskerk stond, en voorheen alleen maar bosgebied was, was het eigendom van de familie Staps. Aangekocht in de dertiger jaren en later weer onteigend in de zestiger jaren van de vorige eeuw. Zoals je kunt zien op de foto, was dit bosgebied een uitstekende plek voor deze tien kinderen, samen met hun vriendinnen en vriendjes.

* Het lof is de benaming voor een katholieke gebedsdienst met zang, waarbij het Allerheiligste (het Lichaam van Christus in de vorm van de hostie) aanbeden wordt. Tijdens het lof vindt geen eucharistie plaats en om die reden is het lof geen mis.

Petrus Staps was wever bij de Gebroeders Franken en heeft met zijn gezin eerst in een koophuis aan de Kasteeldreef nr. 4 gewoond. Later kocht hij een woning in de van Hogendorpstraat nr. 38.

Na het overlijden van Petrus Staps, die aan een maagkwaal overleed, begon ook Fien te sukkelen. Ze leed aan dementie, waarin de jongens, door hun redelijk vrije opvoeding, luchtig mee omgingen. Werd moeder weleens aangetroffen in het hondenhok, dan werd daar komisch op gereageerd.

Om moeder toch de nodige bescherming tegen zichzelf te bieden, waakten de jongens enkele maanden over haar totdat het moment kwam om haar over te laten brengen naar Voorburg in Vught. De jongste zoon was in militaire dienst en kon zijn moeder niet meer in de gaten houden. De jongens hadden er alles aan gedaan, er zat niets anders op dan moedertjelief in een gesticht te stoppen. De nadruk op 'wegstoppen in een gesticht' irriteerde broer Janus mateloos. Ome Janus uit de Pijlijserstraat, broer van Martina, gaf de jongens daarom een stevige reprimande, zo ga je niet met je moeder om! En nog veel erger, het was een schande voor de gehele familie!

De geestelijke gesteldheid van hun moeder verslechterde met de dag. Wanneer de jongens moeder opzochten in huize Voorburg vernamen ze van haar dat de paus haar weer had bezocht. 

Nog één anekdote ter afsluiting. Eén van de jongens, Dirk-Johan, bezocht zijn peetoom en peettante Dirk en Marie Neerhout (zie ook het verhaal over tante Clivia). Dit in opdracht van zijn vader en moeder om te melden dat hij opgeroepen was voor vervulling van zijn militaire dienstplicht. De militaire wedde was in die tijd namelijk geen vetpot. Hij had gehoopt op een financiële bijdrage van zijn lieve peetoom en peettante voor dit bezoek. Hij kreeg slechts één papieren gulden toegeschoven, tot grote hilariteit van zijn broers.

Bovengenoemde informatie heb ik van Ad Staps uit de Nassaustraat. In de jaren negentig ging ik bij hem en zijn vrouw op bezoek. Hun zoon Rob was een goede bekende van ons, omdat hij uit onze buurt kwam en ook hij is misdienaar geweest in de Vredeskerk.

Martina met haar 10 kinderen

Reactie van een lezer

Toen ik het verhaal ‘moeder in ’t hondenhok’ las, kwam ik het stukje tegen van Fien, die voor haar eigen veiligheid naar Voorburg in Vught moest.

Mijn oma en opa van moeders kant woonden op de Boxtelseweg, zo’n 500 meter schat ik in van Voorburg. ‘Daar moet je niet komen,’ zei mijn oma altijd tegen mij. ‘Daar wonen verwarde mensen.’

Achteraf denk ik: mooi gezegd hoewel er ook wel eens andere termen gebezigd werden als er weer eens iets voorviel.

René Haans

Bidprentjes en grafzerken

Broer Theo met Krystyna en Cees Staps met Martha

Mijn broer Theo was in het verleden getrouwd met een Poolse vrouw, Krystyna Maslowska. De Poolse vrouwen zochten elkaar regelmatig op, in het voor hun nog onbekende Nederland. Om zo toch weer een keer in hun moedertaal te kunnen spreken, maar ook om de ervaringen opgedaan uit hun nieuwe omgeving te delen, en elkaar hierbij met raad en daad bij te staan. Een van die vrouwen die Krystyna had ontmoet was Martha Kowalik. Martha was de tweede vrouw van Cees Staps (Cornelis Adrianus Johannes Staps). Cees was de oom van Marc-Marie Huijbregts en de broer van zijn moeder Toos Staps (Catharina Maria Cornelia Staps).

Marc-Marie Huijbregts, cabaretier, kwam op 21 december 1964 in Tilburg ter wereld. Daar waar hij opgroeide als jongste uit een gezin met vader Frans, moeder Toos en twee oudere zussen Jeanine en Annett. Op 18-07-1959 is er een levenloos kind geboren.

Op de verjaardag van mijn broer en schoonzus begon Cees altijd standaard en onaangekondigd het Poolse liedje Sto lat te zingen, waarbij de Poolse aanwezigen hem direct bijvielen:

Sto lat is een traditioneel Pools lied dat wordt gezongen om goede wensen, een goede gezondheid en een lang leven voor een persoon uit te drukken. Het is ook een gebruikelijke manier om iemand een gelukkige verjaardag te wensen in het Pools. Sto lat wordt op veel verjaardagen en op de internationale taaldag gebruikt:

Sto lat, sto lat,

Niech żyje, żyje nam.

Sto lat, sto lat,

Niech żyje, żyje nam,

Jeszcze raz, jeszcze raz,

Niech żyje, żyje nam,

Niech żyje nam!

Cees had afasie, veroorzaakt door een eerdere hersenbloeding, en kon slechts enkele woorden spreken. Martha moest hem helpen wanneer hij iets duidelijk wilde maken. Zingen was daarentegen voor hem geen enkel probleem. Cees overleed op 20 mei 2004. We zijn naar zijn begrafenis geweest in de Heuvelse kerk, waar Marc-Marie Huijbregts vanzelfsprekend ook aanwezig was. Mijn broer overleed een jaar later op 1 oktober 2005.

Marc Marie heeft het in een van zijn voorstellingen over de beperking van Cees ten aanzien van zijn spraak. Van Marc-Marie hieronder een geluidsopname waarin hij vertelt over familie Staps en zijn ome Cees met Marta. Je kunt weer lachen met Marc-Marie!

* Doorspoelen naar Familie Staps op Spotify

Mijn broer Theo overleed aan alvleesklierkanker. Marta wilde hem bijstaan in zijn laatste dagen en verbleef een nacht in een ziekenhuisbed naast Theo. Na zijn overlijden deed mijn neef Gerard (zoon van ome Sjaak en tante Greet van Brakel) nog een poging om mijn schoonzus Krystyna het hof te maken, uiteindelijk werd het niet Krystyna maar Marta. Marta is altijd een deel van de familie gebleven.

Familietak Staps

U zult zich wellicht afvragen in hoeverre Marc-Marie familie is van Petrus Aloysius Staps is? Ik heb het voor u uitgezocht, en kan u bevestigend antwoorden:

Henricus Staps 1695 en Maria van Hukelom 1700-1736,

ouders van zoon

Adriaan Staps 1726-1795 en Antonia van Erven 1724-1793,

ouders van zoon

Henricus Staps 1763-1822 en Elisabeth Leep 1767-1835,

ouders van zoon

Adrianus Staps* 1796-1871 en Johanna Maria Janssen 1794-1857,

ouders van zoon

Johannes Baptist Staps 1820-1884 en Maria Helena Doormaal 1820-1900,

ouders van zoon

Johannes Cornelis 1853-1919 en Maria de Jong 1856-1939,

ouders van zoon

Petrus Aloysius Staps 1891-1940 en Martina Josephina van Bavel 1890-1953

Overlijdensakte van Adrianus Staps *29-11-1796 *30-11-1871, 75 jaar oud

Overlijdensakte van Johannes Staps *24-08-1798 +09-05-1864, 65 jaar oud

Nu volgen we de omgekeerde weg en gaan van heden naar verleden:

Marc-Marie Huijbregts 1964

zoon van

Catharina Staps 1931-1992 en Franciscus Huijbregts 1931-2009,

zoon van

Joannes Franciscus Staps 1895-1955 en Joanna Hendrica Maria Bogaers 1900-1990*,

zoon van

Johannes Cornelis Staps 1864-1960 en Maria Catharina Schellekens 1865-1928,

zoon van 

Johannes Franciscus Staps 1836-1904 en Catharina de Brouwer 1834-1922,

zoon van

Johannes Staps* 1798-1864 en Maria Theresia Klijsen 1801-1866,

zoon van

Henricus Staps 1763-1822 en Maria Elisabeth Leep 1767-1835,

zoon van

Adriaan Staps 1726-1795 en Antonia van Erven 1724-1793,

zoon van

Henricus Staps 1695 en Maria van Hukelom 1700-1736

* zie onder grafzerk

* Adrianus Staps 1796-1871 en Johannes Staps 1798-1864 zijn broers van elkaar.

Overlijdensberichten/Burgerlijke Stand

Marc-Marie in stukjes

Het boekje van Marc-Marie, 'Marc-Marie in stukjes', is in 2014 uitgekomen. Een heerlijk boekje waarin het lijkt of Marc-Marie je letterlijk persoonlijk toespreekt, alsof je met hem in het theater bent. Wat is me bijgebleven? Het volgende stukje:

De familie Huijbregts ging verhuizen en er werd vloerbedekking uitgezocht. Even later belde de man van de tapijthandel op om te vragen of er al iets op de keukenvloer lag, of dat moeder dat vergeten was uit te zoeken. 'O, dat ben ik inderdaad vergeten,' zei moeder. 'Als u dan morgen nog even naar de winkel komt en uitkiest, dan zorg ik dat het nog op tijd gelegd gaat worden,' zei de man. 'O ja, nou, wat heeft uzelf in de keuken liggen?' vroeg moeder. 'Zeil met opdruk'. 'En bevalt dat?' 'Ja, op zich wel.' 'Nou, leg dat dan bij mij dan ook maar neer.'

Gewoon geen zin hebben om terug te gaan en het ook niet belangrijk vinden wat er in de keuken op de vloer ligt. De familie heeft jarenlang met een oerlelijk zeil met van die opgedrukte Anton-Piecktegels op de keukenvloer gezeten, en we lachten daar wel om, maar moeder vond het gewoon niet belangrijk genoeg. Ze was eerder makkelijk dan onverschillig.

Ze was een huisvrouw in titel. Ik weet niet of ze de functieomschrijving ooit heeft gelezen, maar ze voldeed daar absoluut niet aan. Eigenlijk deed ze bitter weinig in het huishouden. Familie Huijbregts zei stiekem: 'Ze zal wel ergens goed in zijn, want hij is dol op haar. Maar het is in ieder geval niet het huishouden.'

Een telg van familie Staps

Een artistiek kunstwerkje van een telg van familie Staps en oud-collega

Genealogisch overzicht

Gezinsblad 9 Van Bavel